کاخ چهل ستون یکی از باغ های سلطنتی دوران صفویه در اصفهان است. این کاخ همه ساله تعداد زیادی گردشگر از اقصی نقاط ایران و جهان را به سمت خود می کشاند. این کاخ در شرق خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه و غرب میدان نقش‌ جهان قرار دارد. برای دسترسی می‌توانید از وسایل نقلیه عمومی یا خودروی شخصی استفاده کنید. ایستگاه متروی میدان امام حسین تا کاخ چهل ستون فاصله زیادی ندارد. می‌توانید این مسیر را پیاده روی کنید.

دسترسی سریع به عناوین مقاله…

معرفی چهل ستون

کاخ چهل ستون با نام باغ موزه چهل ستون نیز شناخته می‌شود. این باغ بخش کوچکی از باغ بزرگ جهان‌نما است که شاه عباس اول با احداث کوشکی در میان آن هسته نخستین کاخ چهلستون را ایجاد کرد. این میراث تاریخی از جمله مشهورترین و محبوب‌ترین جاهای دیدنی اصفهان محسوب می‌شود که با وجود آسیب‌های وارد شده، هنوز هم زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای برای عرضه به دیدگان گردشگران و بازدیدکنندگان دارد.

باغ چهل ستون دارای شیب بسیار كمی است كه به جاری شدن آب در جوی‌ها كمک می‌کند.

آب باغ در گذشته از شاخه‌ای از مادی «فدن» تامین و پس از طی مسافتی از انتهای باغ وارد میدان نقش جهان می‌شد. در حال حاضر، آب باغ از چاهی عمیق تامین می‌شود. پوشش گیاهی باغ چهلستون در حال حاضر عبارت است از درختان کاج ایرانی، نارون، افرای سیاه، چنار و عرعر. در باغچه‌های اطراف کاخ، گل‌هایی فصلی كاشته شده‌اند كه در جنوب باغ در گلخانه پرورش داده می‌شوند. مساحت کاخ ۲۱۲۰ متر مربع و محل بنای عمارت یک متر از سطح باغ بلندتر است.

کاخ چهل ستون
کاخ چهل ستون

چرا کاخ چهل ستون نامیده شد؟

ایوان اصلی کاخ چهلستون دارای بیست ستون است. انعکاس 20 ستون کاخ بر روی استخر روبروی عمارت روی هم رفته چهل ستون را تداعی می کند. از این رو چهل ستون نامیده شد.

تاریخچه عمارت چهل ستون

باغ چهلستون اصفهان، نمونه‌ای از یک باغ سلطنتی از دوره صفوی است. تا سال ۱۳۲۷ خورشیدی به‌دلیل کمبود اطلاعات، اظهارنظر درباره تاریخ بنای چهلستون مشكل بود. در همان سال، در جبهه تالار كاخ، اشعاری در دو كتیبه از زیر گچ به دست آمد كه یكی کوتاه‌تر و بر زمینه صورتی‌رنگ، بنای تالار چهلستون را به شاه‌ عباس دوم نسبت می‌داد و سال اتمام آن را ۱۰۵۷ هجری قمری تعیین می‌کرد. کتیبه دیگر كه طولانی‌تر و خطوط آن گچ‌بری بر زمینه آبی‌رنگ است، از تعمیرات زمان شاه سلطان حسین حكایت دارد.

یكی از برنامه‌های شهری دوره شاه‌ عباس اول، پس‌ از انتخاب اصفهان به‌‌عنوان پایتخت در سال ۱۰۰۷ هجری قمری، احداث خیابان زیبا و طویل چهارباغ و باغ‌های متعدد پیرامون آن بود. از جمله این باغ‌ها می‌توان به باغ خرگاه، باغ بلبل، باغ هشت‌ بهشت، باغ فتح‌آباد، باغ كاج، باغ نسترن، باغ خلعت، باغ انگورستان اشاره کرد. پی‌درپی بودن باغ‌ها كه یادآور مفهوم «باغ اندر باغ» است، از جمله اصول طرح‌اندازی شهر اصفهان محسوب می‌شد. امروزه به‌ جز باغ هشت‌ بهشت و باغ چهلستون، سایر باغ‌ها از بین رفته‌اند و تنها نامی از آن‌ها باقی است.

حمام شیخ بهایی

با انتخاب اصفهان به‌عنوان پايتخت و گسترش شهر به‌ طرف جنوب و احداث ميدان نقش جهان، استقرار کاخ‌های شاهی به‌ وسیله شيخ بهایی پایه‌ریزی شد و انتخاب فضای وسيع در دولت‌خانه، حکايت از ذوق و استعداد و خلاقيت شيخ بهایی، دانشمند بلندآوازه دوره صفوی داشت. شروع این مجموعه کاخ‌ها عالی‌قاپو بود و تا ميدان اصلی و مرکزی چهارباغ عباسی ادامه داشت. در اين محوطه بزرگ که چند کاخ سلطنتی نيز مستقر بود، عماراتی مانند تالار اشرف، جبه‌خانه، رکيب خانه، کشیک‌خانه، تالار طويله، کاخ هشت‌بهشت، توحيد خانه و برخی عمارت‌های ديگر ساخته شد.

در میان باغ چهلستون، شاه‌عباس عمارتی به شكل کلاه‌فرنگی با اتاق‌های كوچک در اطراف آن ساخت كه از آن به‌عنوان هسته اولیه كاخ چهلستون یاد می‌شود. این باغ درباری برای پذیرایی از میهمانان دربار شاه در مراسم و جشن‌ها استفاده می‌شد.

پس‌ از آن با شروع سلطنت شاه‌ عباس دوم، هفتمین پادشاه صفوی، عمارت چهلستون توسعه داده‌ شد و تالارها و ایوان‌هایی بر آن افزوده‌اند. از آن جمله می‌توان به تالار آینه، تالار هجده ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوان‌های طرفین سرسرای پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با كلیه تزیینات نقاشی، آیینه‌کاری و کاشی‌کاری دیوارها و سقف‌ها اشاره كرد. تالارهای وسیع كاخ در دوره شاه‌ عباس دوم نیز محل بار عام و كاخ پذیرایی‌های رسمی بوده است. این كاخ در سال ۱۰۵۶ هجری قمری با حضور شاه‌ عباس دوم و سفیران كشورهای خارجی افتتاح‌ شد.

حمام شیخ بهایی اصفهان، گرمابه‌ای با فناوری گم شده!

با توجه به ماده تاريخ‌هایی که بعضی از شعرای عصر صفويه در اشعارشان آورده‌اند و با مراجعه به کتب و متون مربوط به آن روزگار، سال اتمام کاخ چهلستون ۱۰۵۷ هجری در زمان سلطنت شاه‌ عباس دوم بوده است. از جمله اين شعرا صائب تبريزی، ملک الشعرای آن روزگار است که طی قصيده‌ای بلند بالا چهلستون را توصيف می‌کند و در آخر قصيده با مصراع «قبله‌گاه تاجداران باد دائم اين مکان»، سال ۱۰۵۷ هجری را بيان کرده است.

در دوازدهمین سال سلطنت شاه سلطان حسین، كاخ چهلستون دچار حریق شد و سپس تعمیراتی در آن و به‌ احتمال‌زیاد مطابق سابق به‌ عمل‌ آمد. بنابر اظهارنظر سیاحانی همچون فلاندن و كست در زمان پادشاهی محمدشاه قاجار و نیز مادام دیو لافوآ، در سال ۱۲۹۸ هجری قمری، باغ چهلستون به حالت اصلی خود باقی بود؛ اما از سال ۱۳۰۰ هجری قمری در زمان ظل السلطان، فرزند ناصرالدین شاه و والی اصفهان، خرابی بسیار در این عمارت به عمد راه یافت.

معماری کاخ چهلستون

معماری این کاخ ترکیبی از هنر معماری چینی، ایرانی و اروپایی است. بنا مشتمل بر یک ایوان اصلی به طول ۳۸ متر، عرض ۱۷ متر و ارتفاع ۱۴ متر است که آن را رو به شرق ساخته‌اند. ستون‌های این ایوان هشت‌ضلعی از جنس چوب چنار و کاج است. چهارستون وسط روی چهار شیرسنگی قرار دارد.

چهل-ستون
معماری داخلی کاخ چهل ستون

استخر کاخ علاوه بر زیبایی باعث لطافت هوا می‌شود. در چهار طرف اين استخر مجسمه‌هایی قرار دارند که مربوط به عمارت چهل ستون نيستند و به هنگام تخريب قصر سرپوشيده به اين محل منتقل‌ شده‌اند. به نوشته برخی از مورخان، اين عمارت در اواخر دوران صفوی دچار آتش‌سوزی مهيبی شد و قسمت‌هایی از آن در آتش سوخت.

تزیینات معماری در بنای کاخ چهلستون اصفهاناستخر کاخ چهلستون اصفهان نمای پشت کاخ چهلستون اصفهانکاشی‌کاری در کاخ چهلستون اصفهان

آثاری مانند سر در مسجد قطبیه و سردرهای زاویه درب كوشک و آثاری از مسجد درب جوباره و مسجد آقاسی نیز روی دیوارهای ضلع غربی و جنوبی باغ واقع شده‌اند.

ساختمان كاخ

ايوان کاخ چهل ستون مرکب از دو بخش است؛ يک بخش که بر ۱۸ ستون چوبی و رفيع استوار است و چهارستون وسط که روی چهار شير سنگی قرار دارند. در گذشته از دهان اين چهار شير آب فواره می‌کرد و به حوض مرمری تالار می‌ریخت.

قسمت ديگر که کمی مرتفع‌تر است، سردر ورودی تالار را تشکيل می‌دهد و در بعضی منابع آن را تالار آیینه نامیده‌اند. اين قسمت بر دو ستون قرار دارد و سراسر آن مزين به آیینه‌کاری وسيع و پرکاری است که در آن آیینه‌های ريز و خوش‌نقش به‌‌صورت معرق در کنار آیینه‌های قدی و خشتی به‌ کار رفته‌اند. سقف تالار از قاب‌های چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته‌ شده‌اند. تصوير قرينه حوض مرمرين وسط ايوان در تزیينات سقف مشاهده می‌شود. اين قرینه‌سازی شباهت بسياری با ايوان عالی‌ قاپو دارد.

به‌ طور کلی در عمارت تاريخی چهل ستون نقوش ترکيبی ديوارها و سقف تالار که در قالب‌های زيبای لچک و ترنج قرارگرفته‌اند و خطوط اصلی تقسيمات بنا که ترکيب زيبايی از نقاشی و کاشی‌کاری و ساير تزیينات متعدد و متنوع هستند، اين اثر را به‌صورت يکی از بهترین نمونه‌های معماری دوران صفويه تبدیل کرده است. در حال حاضر، عمارت چهلستون به‌صورت باغ‌موزه‌ای فعالیت دارد که سالن مرکزی آن محل نمايش برخی از آثار هنری دوره‌های مختلف ايران است.

نقاشی‌های کاخ چهل ستون

 تالار مرکزی کاخ که به مهمانان خارجی و شخصیت‌های کشورهای ديگر اختصاص داشت، حاوی نقاشی‌هایی است که وقايع تاريخی دوره‌های مختلف را بيان می‌کنند. اين سالن باشکوه بر گنبدی منقوش استوار است و با لچکی‌های رنگارنگ و طرح‌های طلايی و شفاف، از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب می‌شود.

چهل-ستون
نقاشی های دیواری کاخ چهل ستون

نقاشی‌های موجود در تالار مرکزی کاخ که برخی از آن‌ها در عصر قاجار نقاشی شده‌اند، شرح پذيرایی شاه‌ عباس اول و دوم و شاه‌ طهماسب از امرای ترکستان و همايون هندی و نيز جنگ شاه اسماعيل اول با ازبکان است. دو تصوير ديگر که يکی رو‌به‌روی در ورودی تالار و ديگری مقابل آن است، جنگ چالدران در دوران شاه اسماعيل اول و جنگ کرنال در زمان نادر شاه افشار را به نمايش می‌گذارند.

اين دو تصوير در اوایل عصر قاجاريه نقاشی شده‌اند. در دو طرف تالار ستون‌دار، اتاق‌هایی است که در حال حاضر برای نمایشگاه‌های فصلی مورداستفاده قرار می‌گیرند. اين اتاق‌ها نيز شامل نقاشی‌هایی است که برخی از آن‌ها شاهکار مسلم نقاشی محسوب می‌شوند. بيشتر اين نقاشی‌ها در زمان حکومت ظل‌السلطان زير لایه‌ای از گچ پنهان‌شده بود که با کمک کارشناسان و متخصصان از زير گچ بيرون آمده و مرمت‌ شده‌اند.

در دو طرف سالن مرکزی عمارت چهلستون، تصاويری از سفرا و اروپایی‌هایی نقاشی شده است که در آن روزگار در اصفهان بوده‌اند. اين تصاوير را دو نقاش هلندی با نام‌های آنژل و لوکار نقاشی کرده‌اند. همچنین تصویری از شاه‌ عباس اول با تاج مخصوص و مینیاتورهای دیگری در اتاق گنجینه واقع شده است و تابلوهای بزرگ نقاشی از پادشاهان صفوی در تالار پادشاهی.

بهترین زمان بازدید از کاخ چهل ستون

بهار و به‌خصوص ماه اردیبهشت، بهترین زمان برای بازدید از کاخ چهل ستون است؛ چراکه علاوه بر لطافت هوا، باغ پیرامون آن طراوات خاصی دارد. البته عصرهای تابستان نیز به‌دلیل خنکی هوا، این مکان یکی از مقاصد پرطرفدار به شمار می‌آید. اگر قصد عکاسی دارید، به‌خاطر قرارگیری خورشید روبه‌روی کاخ، از ساعت ۹ تا ۱۱ می‌توانید عکس‌های خوبی بگیرید. همچنین در شب‌ها، چهلستون با نورپردازی جلوه‌ای متفاوت به خود می‌گیرد.

چهل-ستون

هتل های نزدیک به کاخ چهل ستون

هتل جمشید: هتل جمشید، ابتدای بازارچه‌ی حاج محمدعلی در بافت تاریخی شهر و در یکی از قدیمی‌ترین خیابان‌های اصفهان یعنی چهارباغ پایین واقع شده است؛ بلوار زیبایی که به ساحل زاینده رود و پل‌های تاریخی شهر می‌رسد.

هتل جمشید به آثار تاریخی مهم شهر مثل کاخ چهل ستون ، میدان نقش جهان، مدرسه‌ی چهارباغ،زاینده رود وسی و سه پل نزدیک است و دسترسی خوبی به ترمینال کاوه در شمال، صفحه در جنوب و ترمینال جی در شرق اصفهان دارد. هتل جمشید، نوساز است و در مقایسه با خدماتی که ارائه می‌دهد قیمت مناسبی دارد.

  • آدرس: اصفهان، خیابان چهارباغ پایین، حدفاصل چهارراه تختی و دروازه‌دولت، بازارچه حاج محمدعلی
  • این هتل ۲ ستاره و دارای ۲۳ اتاق است.
  • امکانات هتل: لابی- آسانسور- صندوق امانات- نمازخانه- تاکسی سرویس- لاندری- اعلام حریق- اینترنت- پاورسوییچ- سرویس اتاق.
  • رستوران: ظرفیت ۵۰ نفر
  • پارکینگ: ظرفیت ۲۳ خودرو
  • اینترنت در لابی: رایگان
  • اینترنت در اتاق: دارد

هتل هشت بهشت: هتل هشت بهشت یک هتل کوچک یک ستاره اقتصادی در اصفهان است که ۱۲ اتاق دارد. این هتل امکاناتی مانند لابی، آسانسور، صندوق امانات، وای‌فای رایگان، پارکینگ رایگان و پذیرش ۲۴ ساعته دارد.

هتل هشت بهشت در مرکز شهر تاریخی و هنری اصفهان بنا شده  ایت. بطوری که بیشتر مراکز تاریخی و فرهنگی در اطراف هتل و با فاصله‌ای نزدیک قرار گرفته‌اند. میدان نقش جهان که خود شامل مسجد امام، مسجد شیخ لطف الله، عمارت عالی قاپو و بازار قیصریه است، باغ موزه چهلستون، موزه‌های هنرهای معاصر و تاریخ طبیعی و همچنین کاخ زیبای هشت بهشت به فاصله کمتر از ۵۰۰ متر از هتل قرار دارند.

این هتل از سی و سه پل ۶ دقیقه با ماشین، تا کاخ عالی قاپو ۸ دقیقه پیاده و تا بازار شهر اصفهان ۱۳ دقیقه پیاده فاصله دارد.

  • آدرس: اصفهان، چهارراه فلسطین، خیابان استانداری، بعداز خیابان فرشادی
  • امکانات هتل: لابی- آسانسور – صندوق امانات- نمازخانه – تاکسی سرویس-  لاندری – اعلام حریق – کافی نت – سرویس بهداشتی ایرانی – اینترنت.
  • رستوران: دارد
  • پارکینگ: ۵ خودرو
  • اینترنت در لابی: رایگان
  • اینترنت در اتاق: دارد

هتل سنتی اصفهان: هتل سنتی اصفهان 400 سال قدمت دارد و از بناهای تاریخی عصر صفوی است. هتل در یک کوچه باغ قدیمی در قلب بافت تاریخی شهر و نزدیک به مراکز تجاری و خرید شهر قرار دارد.

با اقامت در این هتل احساس می‌کنید که به یک موزه پا گذاشته‌اید. اتاق‌های هتل، درست مثل خانه‌های قدیمی اصفهان، حیاط بزرگی دارند که در میان آن، حوض و فواره‌های آبنما قرار گرفته است.

نزدیکی هتل به خیابان چهار باغ و میدان نقش جهان و سایر نقاط توریستی و تاریخی شهر، به جذابیت هتل، افزوده است. هتل سنتی اصفهان با محیطی آرام و اصیل و مجهز به وسایل مدرن، تجربه اقامت در خانه‌های قدیمی ایرانی و آشنایی با آداب و رسوم گذشتگان را برای مسافران این شهر تاریخی، تداعی می‌کند.

اصفهان یکی از شهرهای بزرگ و تاریخی ایران است. بناهای تاریخی متعددی در اصفهان وجود دارد که شماری از آن‌ها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیده‌اند. این شهر به داشتن معماری زیبای ایرانی، پل‌های سرپوشیده، مسجدها و مناره‌های منحصربه‌فردش نام‌آور است. دیگر بناهای تاریخی اصفهان عبارتند از:

  • میدان نقش جهان
  • عمارت عالی قاپو
  • مسجد جامع اصفهان
  • بازار قیصریه
  • پل خواجو
  • مسجد شیخ لطف الله
  • قبرستان تخت فولاد
  • حمام شیخ بهایی
  • کلیسای بیت اللحم
  • کلیسای وانک 
  • عصارخانه شاهی
  • کاخ هشت بهشت
  • آتشکده اصفهان
  • مدرسه چهارباغ
  • مدرسه حکیم
  • منار جنبان
  • آرامگاه صائب تبریزی
  • خانه تاریخی دهدشتی
  • پل جی
  • خانه تاریخی زهتاب
  • قلعه سارویه
  • خانه مشیرالملک
  • موزه هلال احمر
  • موزه تاریخ طبیعی اصفهان
  • خانه جواهری
  • پارک کوهستانی صفه